Khúc xạ kế là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động khúc xạ kế

Một trong những thiết bị đo chất lượng nước như độ pH, độ ngọt, nồng độ cồn phổ biến chính là khúc xạ kế. Vậy khúc xạ kế là gì? Cấu tạo khúc xạ kế, nguyên lý làm việc như thế nào? Bạn hãy cùng Thbvn.com tìm hiểu những thông tin dưới đây nhé!

Khúc xạ kế là gì?

Khúc xạ kế được biết là loại máy kiểm tra nước được dùng để đo nồng hồ của những chất hòa tan có trong nước hay trong các dung dịch. Khúc xạ kế dễ sử dụng cũng như có khả năng kiểm tra chính xác.

Hiện nay, khúc xạ kế được dùng phổ biến trong rất nhiều lĩnh vực sản xuất, nghiên cứu khác nhau. Dưới đây là một số ứng dụng nổi bật:

• Công nghiệp dược phẩm: kiểm tra, kiểm soát độ tinh khiết của các sản phẩm để dùng trong sản xuất dược phẩm dạng lỏng, dung dịch tiêm, huyết thanh…

• Công nghiệp hóa chất: kiểm soát trong khi sản xuất các loại chất như dung môi hữu cơ, dung dịch muối, sơn, dầu khí…

• Công nghiệp thực phẩm: dùng kiểm soát độ ngọt, mặn, cồn của những loại thực phẩm sốt, mứt, đường, sữa, bia, rượu…

• Nông nghiệp: được dùng để kiểm soát độ mặn, độ ngọt trong chăn nuôi, nuôi ong lấy mật…

• Khúc xạ kế còn được dùng trong các lĩnh vực nghiên cứu, đào tạo…

Xem thêm: Tư vấn chọn mua khúc xạ kế phù hợp với nhu cầu sử dụng

Nguyên tắc cấu tạo khúc xạ kế

Trên thị trường hiện đang có hai dòng khúc xạ kế khác nhau: khúc xạ kế dạng cơ và khúc xạ kế điện tử. Mỗi dòng máy sẽ có cấu tạo khúc xạ kế khác nhau.

Cấu tạo khúc xạ kế dạng cơ

Khúc xạ kế dạng cơ có thiết kế đơn giản với thân hình trụ còng vị trí nhỏ mẫu vật và ống nhòm. Dưới đây là các bộ phận cơ bản của dòng này.

•  Lăng kính

• Thị kính

• Thang đo

• Tấm chắn sáng

• Vít hiệu chuẩn

• Bộ phận điều chỉnh tiêu cự

Nguyên tắc cấu tạo khúc xạ kế dạng điện tử

Khúc xạ kế điện tử hoạt động bằng pin với khả năng đo nhanh và chính xác. Thiết bị có những bộ phận chính như:

• Màn hình LCD
• Phím chức năng
• Bộ phận đựng mẫu

Phân loại khúc xạ kế theo chức năng

Khúc xạ kế có đa dạng các loại khác nhau và có thể được phân loại theo thiết kế, chức năng.

Phân loại khúc xạ kế theo thiết kế

• Khúc xạ kế dạng bút: mang thiết kế thon gọn, trọng lượng nhẹ đo linh hoạt tại mọi nơi. Thiết bị cũng được đánh giá đo nhanh, chính xác.
• Khúc xạ kế cầm tay: có thiết kế lớn hơn so với dạng bút nhưng trọng lượng vẫn nhẹ để làm việc cơ động tại nhiều nơi. Khúc xạ kế cầm tay thực hiện đo nhanh cùng nhiều tính năng như lưu dữ liệu, phân tích dữ liệu.
• Khúc xạ kế để bàn: có thiết kế chắc chắn, độ bền cao nhưng có khả năng đo nhanh được ứng dụng trong các phòng thí nghiệm, nghiên cứu…

Phân loại khúc xạ kế theo chức năng

• Khúc xạ kế đo nồng độ cồn, rượu dùng trong sản xuất đồ uống, rượu, bia…
• Khúc xạ kế đo độ mặn dùng trong sản xuất thủy sản, chế biến thực phẩm, nước mắm…
• Khúc xạ kế đo độ ngọt dùng trong đo độ ngọt, % đường… trong các mẫu bánh kẹo, mứt, đồ uống, các loại thực phẩm

Nguyên lý hoạt động khúc xạ kế

Tiếp theo, bạn hãy cùng tham khảo nguyên lý khúc xạ để hiểu được cách thức đo và kiểm tra nồng độ dung dịch.

Khúc xạ kế có nguyên lý làm việc như lăng kinh dựa trên khúc xạ ánh sáng. Khi có ánh sáng đi qua dung dịch thì các chất lỏng sẽ có hiện tượng lệch theo những hướng khác nhau.

Khi đó, khúc xạ kế sẽ thực hiện đo mức độ ánh sáng đã bị đổi hướng. Như vậy, giá trị đo được chính là nồng độ của dung dịch cần kiểm tra.

Trong trường hợp dung dịch nồng độ thấp, lắng kính có chiết xuất lớn sẽ có góc khúc xạ lớn. Với góc này sẽ chuyển thành nồng độ phần trăm của chất cần đo trong dung dịch. Các thiết bị khúc xạ sẽ có sẵn thang đo để hiệu chuẩn đảm bảo đo chính xác. 

Nguyên tắc sử dụng khúc xạ kế

Tiếp theo, bạn sẽ cần nắm được cách sử dụng khúc xạ kế để đảm bảo đo nhanh và chính xác. Bạn có thể tham khảo hai cách sử dụng khúc xạ kế dạng cơ và điện tử.

Cách sử dụng khúc xạ kế dạng cơ:

Bước 1: Sau khi đã hiệu chuẩn khúc xạ kế, bạn nhấc tấm đậy lên à nhỏ một giọt mẫu vật lên bề mặt đựng. Bạn cần nhỏ tràn đầy vào vị trí khoang chứa mẫu.

Bước 2: Bạn đặt tấm đậy xuống, cần đảm bảo mẫu vật được dàn đều dưới tấm đậy.

Bước 3: Bạn đưa phần tấm đậy vào vị trí có nhiều ánh sáng rồi quan sát kết quả thông qua thị kính.

Cách sử dụng khúc xạ kế dạng điện tử

Bước 1: Bạn làm sạch khoang chứa mẫu, đảm bảo khô không có nước.

Bước 2: Bạn nhỏ mẫu vật vào khoang chứa mẫu và chiếu sáng vào.

Bước 3: Bạn nhấn nút đo và đọc kết quả được hiển thị trên màn hình.

Tìm hiểu về khúc xạ kế là gì, cấu tạo và nguyên tắc sử dụng khúc xạ kế sẽ giúp bạn hiểu rõ về thiết bị này. Từ đó, bạn có thể lựa chọn cũng như sử dụng khúc xạ kế đúng cách và hiệu quả nhất.